namık kemal

türk edebiyatının en yakışıklı yazarı. 1840 doğup 47 yaşında vefat etti. türk milliyetçiliğinin öncülerinden, genç osmanlı hareketi mensubu yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir. yurtseverlik, hürriyet, millet kavramlarına bağlı bir tanzimat devri aydınıdır. bu kavramları türk fikir hayatına ve edebiyatına sokan kişi kabul edilir. heyecanlı, kavgacı kişiliği, akıcı, parlak üslubu nedeniyle devrinin diğer yazarlarından daha fazla tanındı. “vatan şairi” ve “hürriyet şairi” olarak anılan namık kemal, şiirin yanı sıra tenkit, biyografi, tiyatro, roman, târih ve makale türlerinde eserler verdi. özellikle türk edebiyatının ilk edebi romanı olan "intibah" ve batılı anlamda türk edebiyatının sahnelenen ilk tiyatro eseri olan "vatan yahut silistre" eserleriyle ünlüdür. türkiye cumhuriyeti’nin kurucusu mustafa kemal atatürk’ü eserleri ve fikirleriyle etkiledi. ''terbiye ana kucağından başlar; her söyıenilen keıime, çocuğun şahsiyetine konan bir tuğladır.'' ''okumayı öğrenmek, en güç sanattır. ademin hayvaniyeti yemele, insaniyeti okumakla kaimdir.'' ''zihin fukara olunca, akıl ukala olurmuş.'' ''bazen fikirlerini de değiştirmelisin, çünkü sen fikirlerinin kölesi değil, sahibisin.'' (bkz: ehl-i kemal)

"bazen fikirlerini de değiştirmelisin. çünkü sen fikirlerinin kölesi değil sahibisin" diyen büyük insan.

''bu kadar adam gördüm, içlerinden hiçbiri dünyadan hoşnut değil, hiçbiri de dünyadan gitmek istemez.'' ''terbiye ana kucağından başlar; her söylenilen kelime, çocuğun şahsiyetine konan bir tuğladır.'' ''bazen fikirlerini de değiştirmelisin. çünkü sen fikirlerinin kölesi değil, sahibisin.''

tekirdağ'da ilkokul ortaokul lise ve üniversite harici birçok yere ismini veren şahıs

"insan ne söylediğini bilmeli, fakat her bildiğini söylememelidir" efsane sözlerinden biridir

"felek her türlü esbâb-ı cefasın toplasın gelsin dönersem kahbeyim millet yolunda bir azîmetten" ya da "görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetten çekildik izzet ü ikbal ile bâb-ı hükûmetten" (bkz: hürriyet kasidesi)

geçme namık kemal köprüsünden korkutursun vakvakları babuş topla şu kozalakları

çok severim kendisini. mevzu vatan olunca, coşması aynı ben.

fıkralara konu olan nam-ı kemal ile sıkça karıştırılan edebi büyüğümüz.

tekirdağ'da ilkokul,ortaokul,lise,üniversiteden tutun benzinliklere kadar ismini veren, tekirdağ'da evi olan şahıs.

yakın tarihimizin en büyük şahsiyeti olan namık kemal hakkında şimdiye kadar yazılan eserlerde birbirine pek aykırı düşenler ileri sürülmüştür. büyük bir adam hakkında, birbirine benzemeyen mütalâalar yürütülmesi tabii ise de vatana hizmet etmiş, milliyet uğruna çalışmış, millet ve hürriyet için her cefaya katlanmış yüksek ahlâklı bir insanı bu meziyetlerinin zıddı ile görmek tamamıyla hususi maksatlarla hareket etmekten başka bir şey değildir. namık kemal için yazılmış eserlerin en büyükleri tarih sırasıyla sadettin nüzhet, doktor rıza nur ve necip fazıl tarafından kaleme alınmıştır, maarif vekâletinin para ile ve ısmarlama olarak yazdırdığı sonuncusunun hiçbir ilmi değeri yoktur. kaynakları arasında rıza nurun kitabı alınmadığı halde onun bir kopyası olduğu anlaşılan, fakat içinde ilmi ve ciddi bir fikir ve mütalaaya rastlanmayan bu eserin müellifi de esasen namık kemal hakkında ilmi bir monografi yazacak salâhiyette değildir. sadettin nüzhet ve doktor rıza nurun eserleri ise iki ayrı bakımla kaleme alınmıştır. rıza nurun eserinde namık kemal hakkında ileri sürülen düşünceler ekseriyetin fikirlerine uygundur. yani namık kemalin yurtseverliği, yüksek şairliği, milliyetçiliği, ahlâki büyüklüğü kabul edilmektedir. sadettin nüzhet ise namık kemal’de bazı meziyetler kabul etmekle birlikte onun milliyetseverliğini ve ülkücülüğünü tanımakta, üstelik namık kemalin arnavutluğunu ileri sürmektedir. çok iyi tanıdığım sadettin nüzhetin bu fikirlerinde samimi olmadığını biliyorum. onun hangi hayat endişesiyle, ne gibi düşünce ve kaygılarla böyle yazdığına da vâkıfım. sadettin nüzhet, namık kemal hakkındaki bu yanlış fikirlerini bugün de müdafaa ediyorsa bunun sebebi bir defa okun yaydan çıkmış olması, yiğitliğe leke sürmemek kaygısıdır. şahsiyata dökülmemek için onun namık kemal’e zoraki düşmanlık göstermesindeki sebepleri saymayacağım. fakat onun bu yanlış hareketi birçok zihinleri bulandırdığı için bunlara cevap vereceğim. türk olmayan veya yabancı ülkülere bulaşmış bazı kimseler sadettin nüzhet’in fikirlerini senet ettikleri için sadettin nüzhet, bilmeyerek ve istemeyerek de kötülük yapmış demektir. 1- namık kemale yapılan hücumların başında, onun arnavutluğu hakkındaki iddia gelir. bunun başlıca iki sebebi var: namık kemal’in annesinin babası olan abdüllâtif paşa’nın koniçeli olması ve namık kemal’in “tâkib” adlı eserinde “bendeniz arnavutum ama o kadar ciğerden hoşlanmam. harâbâtın her sayfasında ise bir ciğer mazmuna tesadüf ettikçe kendimi bahçe kapısında süslünün lokantasında zannediyorum da gönlüme istikrah geliyor” demesi… 2- bu iki zayıf delille namık kemali arnavut yapmak için insanın muhakkak kötü bir niyeti olması lâzımdır. çünkü annesinin babası arnavut olmakla bir kimsenin arnavut olması icap etmez. ambriyoloği ilmine göre o adamda ancak % 25 arnavut kanı var demektir. eğer namık kemal’in anne babası hakikaten arnavut ise namık kemal’de dörtte bir nispetinde ve kültürünün tamamıyla türk olmasını bir yana bırakarak namık kemal’e arnavutluk kondurmak ne gülünçtür! kaldı ki anne babasının arnavutluğu da kat’i değildir, bir ihtimaldir. çünkü koniçeliler arnavut değildir. bu, istanbul’daki koniçelilerden sorulup öğrenilebilir. doktor rıza nur,”namık kemal” adlı eserini yazarken koniçelilerin ırkı hakkında araştırmalar yapmış ve istanbul’da da benim araştırmamı istemişti. yaptığımız araştırmalara göre “koniçe” kelimesinin sırpça, rumca ve arnavutça olmadığını, koniçelerin kendilerini türk saydıkları, aralarında bozuk bir rumca, selânik şivesine benzeyen bozuk bir türkçe ve çarşıda kısmen arnavutça konuştuklarını öğrenmiştik. bu muhtemel % 25 gayr-i türklüğe karşı namık kemalin babası tarafından sağlam bir türk şeceresi vardır ki inkâr olunamayacak kadar kuvvetlidir. namık kemal’in bilinen ilk dedesi konyalı bekir ağa, onun oğlu sadrâzam ve şehit topal osman paşâ, onun oğlu derya kaptanı ve üçüncü sultan ahmetin damadı şair ve hattat râtib ahmet paşa, onun oğlu beğlerbeğilik rütbesi almış olan ve üçüncü mustafa’ya mabeyinci olan şemseddin beğ, onun oğlu ve namık kemalin babası da ikinci abdülhamid’in başmüneccimi mustafa âsım beğdir. görülüyor ki namık kemal 250 yıllık aristokrat ve vatana hizmet etmiş bir aileye mensuptur. üçüncü sultan ahmetin kızı ayşe sultanla evlenen râtib ahmet paşanın 10 tane oğlu vardır. bunlar herhalde bir zevceden değildir. eğer namık kemalin dedesi şemseddin beğ, ayşe sultandan doğmuşsa namık kemal kısmen de osmanlı hanedanına mensup demektir. bazıları topal osman paşanın babası olan konyalı bekir ağayı mevsuk saymıyorlar. tarihi hiç bir kayıtta bu isme rastlanmıyor diyorlar. olabilir. fakat ailenin hususi sicillerinde bu ismin pekâlâ mahfuz kalmış olması mûmkündür. böyle olmasaydı namık kemalin oğlu ali ekrem, “namık kemal” adlı kitabında konyalı bekir ağayı zikretmezdi. konyalı bekir ağa uydurma bir isim olsa bile topal osman paşa’nın türklüğü aleyhinde hiç bir delil yoktur. eski tercüme-i hâl kitaplarında türk’ten başka ırklara mensup olanların asıl milliyetleri daima zikrolunduğu hâlde topal osman paşa hakkında böyle biç bir kayıt yoktur. türklüğü aleyhinde hiç bir kayıt olmayan bir osmanlı paşasını türk saymamak kötü niyetten başka bir şey göstermez. namık kemal’in “bendeniz arnavut’um ama o kadar ciğerden hoşlanmam.” demesi ise apaçık bir alaydır. bu söz, o zaman namık kemalle arası açık olan ziya paşayı tezyif için söylenmiştir. ziya paşanın annesi arnavut’tur. namık kemal burada ziya paşanın “harâbât”ını tenkit ederek ziya paşa için bir telmih ve kinayede bulunmuştur, namık kemalin oğlu ali ekrem, edebiyat fakültesi’nde benim hocamdı. tam bir osmanlı olan ali ekremde türklük asabiyeti yoktu. ailelerinde hakikaten bir arnavutluk olsaydı bunu, biz talebe ile, çok hususi ve samimi konuşan ali ekremin ağzından elbette işitirdik. halbuki, biz onun ağzından aksini duyduk. görülüyor ki namık kemalin arnavutluğu, son zamanlarda türk düşmanları tarafından ömer seyfettinin çerkezliği, abdülhak hâmitin araplığı, ziya gökalpın kürtlüğü ve osman gazinin rumluğu kabilinden bir yalandır. 3- namık kemalin padişahtan para aldığı hakkındaki sözler de iftiradır. namık kemal avrupada iken mustafa fazıl paşanın verdiği para ile geçinip mücadelesini yapıyordu. o para kesilince türkiyeye döndü. padişahtan para alan adam türkiyede otururdu. namık kemal düşmanları onun osmanlı hanedanına düşman olduğu halde onlardan memuriyet almasını aleyhine bir delil diye kullanmak istiyorlar. şunu açıkça bilmeliyiz ki namık kemal osmanlı hanedanına düşman değildi. bilâkis o hanedanı seven ve sayan bir adamdı. bu, tarihi eserlerinde pek açık olarak görülür. o yalnız mutlakıyeti yıkıp yerine meşrutiyeti getirmek için padişahla çarpışmıştı. memuriyet almasına gelince bundan da tabii bir şey olamazdı. çünkü nihayet kendi vatanına hizmet ediyor ve hizmetine mukabil de yaşamak için milletinin parası demek olan maaş alıyordu. namık kemal rus çarına hizmet etmiyordu. kendisine memuriyet veren adam nihayet bir türk padişahıydı. nasıl, osmanlı hanedanını yıkan atatürkün osmanlı devletinde bir general ve padişahın yaveri olması onun aleyhine kaydolunacak bir nokta değilse mutlakıyetin düşmanı olan namık kemalin de padişahın bir mutasarrıftı olması onu asla küçültmez. 4- namık kemal milliyetçi değildir, osmanlıcı ve islâmcıdır diyorlar. acaba 19. asır türkiyesinde bugünkü gibi bir türkçülük yapılabilir miydi ? her şeyi zaman ve muhitle ölçmek hak ve insaf icabı iken neden namık kemalin zamanı dikkate alınmadan tenkit olunuyor? namık kemal, osmanlıcı ve islâmcı idi. fakat onun zamanının milliyetçiliği de ancak o şekilde yapılabilirdi. o kadar ululadığımız, yakında heykelini dikeceğimiz fatih sultan mehmet de bugünkü mânâsı ile türkçü değildi diye tenkit mi edeceğiz ? bu gülünç iddialar demagojiden başka bir şey değildir. unutmamalı ki namık kemal, yurdumuza herkesin “memâlik-i osmâniyye” dediği bir sırada “türkistan” diyordu. milletimiz için birçok yerlerde “türkler” tâbirini kullanmıştı. bunlar onun şuurlu bir milliyetçi olduğunu göstermez mi ? namık kemal’in hakiki bir türk milliyetperveri olduğuna bir delil daha vardır ki küçümsenemez: türkiye’deki komünistler neden daima namık kemal’e saldırmışlardır? herhalde kendilerinin tam zıddı olduğu için… namık kemal en büyük milliyetçi olmasaydı, türklük ve vatan düşmanları ilk önce ona saldırmazlardı. namık kemalin şairliği, bilginliği hakkındaki tenkitlere cevap vermeyeceğim. bunlar asıl mevzuya temas etmez. fakat şu kadar söylemeliyim ki namık kemal osmanlı-türk edebiyatına bütün incelikleriyle vâkıftı. öyle sanıyorum ki osmanlı şairlerinin en ehemmiyetsizlerini bile dikkatle okumuştu. 15. asır sonu tarihçilerinden meşhur neşrînin bir gazeline yaptığı nazire bunu gösterir. çünkü neşrî değersiz bir şairdi. büyük namık kemale yapılan hücumlar ya milliyetçiliği yıkmak yahut yaranmak için yapılıyor. namık kemalin belki tenkit olunacak tarafları vardır. fakat bunlar ne komünistlerin, ne de dalkavukların sürdükleri şeyler değildir. nihâl atsiz, çınaraltı, 1942, sayı: 22

"ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten" özgürlük bu kadar güzel anlatılabilirdi.

sürekli nazım hikmetle karıştırdığım yazar

at yalanı sikeyim inananı!

"ne kadar büyülüsün özgürlük hissi, sana tutsak olduk ama esirlikten kurtulduk."

i̇nsan her nefesini ömrü uzatmak için alır fakat yine de her nefes alışta ömründen bir nefeslik zaman eksilir. bu nece tespittir üstad.

i̇lk sahnelenen tiyatro eseri vatan yahut silistire 'nin yazarı vatan şairi diye anılan büyük insan.

namık kemal ne demiş: hayalle yaşayanında yaşamayanında...

aga neden çocukluğumuzda bu düşünce ve fikir adamının ismi +18 fıkralara konu edilerek bizim bilinç altımıza işlendi?

aklıma intibahtaki mahpeyker geliyo sinirleniyorum yapma sözlük

ilk tarihi ve edebi romanımızı aynı zamanda ilk sahnelenen ilk tiyatro eserini yazan sanatçımız

amk tanzimatçısı deli etti beni. bir bi bir de birader ziya paşa. arkadaş biraz durun ne bu hız ya.

vatan yahut silistre'yi sahnelediği için mağusa'ya sürgün edilmiş büyük tanzimat sanatçısı.

en sevdiğim dizelerinden iki tanesi vatan şarkısı şiirinde geçen ve peş peşe gelen şu iki dizedir: gavgâda şehdetle bütün kâm alırız biz osmanlılarız can verir nâm alırız biz